over de ijzige aanleiding van een volksgericht in Dokkum anno 1784, hoge heren contra burgers die ‘soldaatje spelen’, de familie Synja, vijf beklaagden, maandenlange processen en de veroordelingen.
door Ihno Dragt
Dit boek is niet alleen een bron van informatie over het Dokkum uit einde 18de eeuw, maar ook een spannend verhaal.
Centraal staat een proces dat tegen vijf zonen van Dokkumer notabelen werd aangespannen wegens hun molest van een Groninger koopman. Deze had op doorreis met de trekschuit naar Groningen op de avond van 8 december 1784 Dokkum aangedaan.
En daar werd hij herkend door één van hen, die door zijn toedoen eerder dat jaar maar nauwelijks een tocht over het ijs van de bevroren Zuiderzee had overleefd. Hij werd nu door zijn vrienden geholpen in de wraakneming maar misschien niet louter uit solidariteit: enkelen van hen hadden een zekere reputatie opgebouwd door knokpartijen en verzet tegen de overheid. Voor hun gedrag hadden ze wel voor de lokale rechtbank moeten verschijnen maar de boetes waren door de Magistraat tot een derde teruggebracht: het waren per slot van rekening burgemeesterszonen…
Op provinciaal niveau, waar ze zich nu moesten verantwoorden, werd hun echter niet de hand boven het hoofd gehouden. Ze werden streng gestraft, te meer daar hun optreden totaal uit de hand was gelopen en de koopman maar nauwelijks aan een volksgericht wist te ontkomen. De titel van dit boek is ontleend aan één van de verwensingen die de koopman naar zijn hoofd geslingerd kreeg.
Een en ander speelde zich af in de tijd tussen 1782 en 1787 toen patriotten, oftewel tegenstanders van het autoritaire bewind van de stadhouder en het regentensysteem in zijn algemeenheid, sterk aan invloed wonnen. Ruim aandacht is er daarom niet alleen voor de Dokkumers die terecht moesten staan, inclusief familierelaties, maar ook voor hun rol in het politieke bestel van die tijd. Een sleutelrol was er daarbij voor Lieuwe Reinders Synja en zijn schoonzoon mr. Joachim van Vliet, beiden burgemeester van Dokkum. Aan de laatste is een aparte bijlage gewijd vanwege zijn opmerkelijke levensloop, die gekenmerkt werd door een hoge vlucht en een dramatisch diepe val.
Indeling van het boekwerk:
DE ENSCENERING – Het politieke klimaat, patriotten & Oranjeklanten, democratie met een prijskaartje
HOOFD- EN BIJROLLEN – De families Synja, Van der Werff en De Roos
EERSTE BEDRIJF – Van Enkhuizen over de Zuiderzee
TWEEDE BEDRIJF – Dokkum elf maanden later
TUSSENSPEL I – Over de burgerwacht die zijn intrede doet
VERVOLG TWEEDE BEDRIJF – Vier arrestaties
TUSSENSPEL II – Een angstige jaarwisseling
DERDE BEDRIJF – De processen
SLOTBEDRIJF – De vonnissen
EPILOOG – Een oranje bril en klassenjustitie?
BOEKGEGEVENS:
- 184 pagina’s
- fullcolour gedrukt / hard kaft
- rijk geïllustreerd met unieke afbeeldingen
- formaat 22 x 22 cm
- achterin uitvoerig notenapparaat en bijlagen
verkoopprijs € 19,50
Verzend- en handlingskosten (inclusief verpakking en porto) zijn € 5,00
Uw bestelling zelf ophalen in Dokkum is natuurlijk gratis!
Als u dat aangeeft bij ‘Verzending’, dan zorgen wij dat het na betaling klaarligt.
